Enjoy the beauty of nature, travel the world!
Blue Elephant
  • Bhutan
  • Blue Elephant, flamingo, fotografiereis, fotoreis, vogelreis, natuurreis
    Coto Doñana, Algarve
  • Bhutan, zwartnekkraanvogels
  • Japan, Steller's zeearend
  • India, tijger
  • Japan, Japanse kraanvogel
  • Schotland, Papegaaiduiker
  • Waar niet? zeearend
  • Oeganda, Kaapse buffel en schaarbekken
  • Bhutan, Groene kitta
  • Wit-Rusland, Witvleugelstern
  • Coto Doñana, flamingo

Reisverslag Panama

Terug naar de reisbeschrijving

Verslag van een korte vogelreis naar Panama

In onderstaande tekst zijn de meeste vogels met hun Engelse naam aangegeven. Dit zal ongetwijfeld het nazoeken gemakkelijker maken in de bestaande vogelgidsen. Die hanteren immers nooit Nederlandse maar altijd Engelse namen. Een aan te raden gids is: “A guide to the Birds of Panama”, by Robert S. Ridgely en John A. Gwynne, jr. Het gemakkelijkst en zeker goedkoopst te bestellen bij Amazon.com

 

Slaty finch

Slaty finch

Dag 1 13 Oktober 2008. Kort was het wel; een dag heen vliegen, een dag terug en daartussen 6 dagen intensief vogelen in een land waar je van de ene verbazing in de andere valt. Is het westelijk gelegen Costa Rica ook zo rijk aan vogels, maar vaak pas te bereiken na moeizame autoritten over beroerde wegen, in Panama rijd je comfortabel over goede wegen van de ene prachtige vogelplaats naar de andere en de grotere afstanden overbrug je per vliegtuig.

Na vertrek uit een fris en zeer regenachtig Nederland kwam ik ‘s avonds om half elf aan in een tropisch warm Panama. De andere leden van het gezelschap, 4 heren en 2 dames uit de VS en een Equadoriaanse lagen al op bed, op één na die mij meldde dat ze zojuist in de tuin van het hotel een tropical screech owl hadden gezien.

Dag 2 14 Oktober 2008 even snel naar het westen vliegen voor het nevelwoud

Tropical Kingbird

Tropical Kingbird

Om half 5 mochten we alweer uit bed. Na koffie met koekjes snel naar het vliegveld voor een binnenlandse vlucht naar DavÌd in het westen. Na een uur arriveerden we keurig op tijd en stapten in een bus naar Los Quetzales in Chiriqui. Onderweg zagen we voortdurend de black vultures vliegen. Op menige telefoonpaal zat een tropical kingbird. In Los Quetzales volgde een echt ontbijt, waarbij we telkens opstonden om alweer een nieuwe soort waar te nemen, die vanwege de regen onder het afdak kwam schuilen. De rufous-collared sparrow, de green violet ear hummingbird en de violet sabrewing hummingbird leerden we zo direct kennen, en ook de slaty flowerpiercer, een honingzuiger die vals speelt door achter in de bloemen gaatjes te prikken om bij de nectar te komen, zo ongeveer als bij ons de koekoekshommels doen.

Los Quetzales is een prachtige, in de bergen gelegen, lodge in een dorpje met weinig huizen die

Bromelia in nevelwoud

Bromelia in nevelwoud

bovendien ver uit elkaar staan. De eigenaar heeft 25 jaar geleden een uitgestrekt veehouderij bedrijf gekocht. Dit bedrijf was ontwikkeld na het kappen van het nevelwoud, ongeveer 80 jaar geleden. Na de aankoop heeft hij het land aan de natuur teruggeven en is er inmiddels weer een nevelwoud ontstaan, met bomen van meer dan 35 meter hoog. Het gebied is inmiddels onderdeel van het reusachtige Amistad Nationale Park dat zowel in Costa Rica als in Panama ligt.

Na het ontbijt reden we met een busje het park Los Volcanes in voor een wandeling. Deze duurde ongeveer anderhalf uur tot het te hard begon te regenen om nog te vogelen, maar voor het zover was hadden we al flink wat soorten leren kennen. De Acorn woodpecker, black-cheeked warbler, white-throated mountain gem, ruddycapped nightingale thrush, ruddy treerunner, yellowish flycatcher en black-capped flycatcher waren maar enkele. De grootste verrassing hier was de waarneming van een vrouwtje quetzal.

Yellow-faced Grassquit

Yellow-faced Grassquit

Na de wandeling rijden we door naar het Amistad National Park waar we in een observatiehut de meegebrachte lunch gebruiken. Terwijl we daarmee bezig waren lieten Collared Redstart, Yellow-faced Grass Quit, Ruddy Pigeon en Band-tailed Pigeon zich goed bekijken en volgden nog een aantal soorten die we ook al eerder hadden gezien. Vervolgens maken we een wandeling door het bos, maar door de regen werd dat geen succes.

Op de terugweg naar Los Quetzales stopten we bij een wild stromende rivier om te zoeken naar de torrent tanager een tangara die is aangepast aan het leven langs wilde bergbeken, een beetje als onze grote gele kwikstaart. We zagen hem ook.

Dag 3 15 Oktober 2008 nog meer nevelwoud en wervelende kolibries

De tweede dag vertrokken we om half zeven met de bus het nationale park weer in. Al snel werd de

Little hermit

Little hermit

weg zeer slecht en gingen we door het nevelwoud te voet naar een hoog gelegen lodge, die toch vooral leek op een groot uitgevallen observatiehut met een slaapkamer en een houtkachel. Dankzij de uitgebreide veranda’s was het ook tijdens de buien goed vogelen en schreven we de ene na de andere soort bij. Dat ging overigens niet gemakkelijk want je had door het voortdurend waarnemen van nieuwe soorten nauwelijks tijd om wat op te schrijven.

Het begon met yellow-thighed finch en large-footed finch al snel gevolgd door black-and-yellow silky flycatcher, rufous-browed peppershrike, dark peewee, prong-billed barbet en de silver throated tanager. De bomen in het nevelwoud zijn dicht begroeid met mossen en epiphyten als bromelia’s. Deze hebben een eigen soortenlijst aan vogels die zich op dit biotoop gespecialiseerd hebben, zoals de ruddy treecreeper en spot-crowned woodcreeper.

White-necked Jacobin

White-necked Jacobin

Het meest fascinerend zijn echter de kolibries. De verschillende soorten die je er ziet zijn eigenlijk voortdurend bezig elkaar weg te jagen, waardoor het je verbaast, dat ze nog aan foerageren toekomen. De meest voorkomende hier zijn de violet sabrewing, green violet ear, snowy-bellied hummingbird, white-throated mountain gem, scintillant hummingbird. Na nog veel meer gezien en opgeschreven te hebben liepen we door het indrukwekkende nevelwoud weer terug naar de landrovers die ons naar de warmte van Los Quetzales brachten.

We vlogen die middag alweer terug, zodat we snel naar het vliegveld gingen. Het vliegtuig had wat vertraging waardoor het, wachtend op vertrek, nog mogelijk was groepen amazonepapegaaien te zien, maar de afstand was te groot voor de soortbepaling. Wel konden we dichtbij de lesser goldfinch, ruddy ground dove en de fraaie blue-gray tanager bewonderen. Vanuit het vliegtuig bij de start hadden we een prachtig zicht op uitgestrekte mangrovebossen en moerassen met grote kolonies zilverreigers maar welke soorten dat waren, was niet vast te stellen. Na aankomst in Panama city vertrokken we naar Park Eden waar we in een bijna sprookjesachtige omgeving dineerden en overnachtten.

Dag 4 16 Oktober 2008 Cerro Gaital en een tuin vol vogels

Crimson-backed Tanager

Crimson-backed Tanager

‘s Ochtends vroeg vertrokken we met de bus naar de bossen van Cerro Gaital. Onderweg liet de gids de bus telkens maar weer stoppen op plekken waar je zo op het oog niet veel verwachtte, maar hij wist het precies. Zo werden de volgende soorten ons deel: groove-billed ani, roadside hawk, common black-hawk, red-crowned woodpecker, scarlet-sided dacnis en social flycatcher.We stopten we telkens maar weer voor vogels, maar ook colonnes bladsnijdermieren, die hele paden plattrappen  fascineerden ons, net als de bloemenzee. Een soort viel erg op, met twee rode schutbladen getooide bloemen, gelijkend op twee vuurrood gestifte  lippen, draagt deze de toepasselijke naam ‘hotlips’. Ook watervogels vonden we in verspreide poelen, zoals Amerikaanse oeverloper, grote zilverreiger en de snowy egret. Af en toe zeilde een magnificent frigatebird voorbij. De zee is hier nooit ver weg.

White-lined Tanager

White-lined Tanager

Na de tocht terug naar de lodge en een heerlijke lunch genoten. De tuin bleek hier een vogelparadijs. Gedurende de lunch zagen we voortdurend de barred antshrike en verder de: garden emerald hummingbird, white tipped dove, ruddy ground dove, black-chested jay, crimson-backed tanager, white-lined tanager, palmtanager, tawny-capped euphonia, Tennessee warbler, house wren, variable seedeater en Baltimore oriole.

In de middag maakten we ons met moeite los uit dit vogelparadijsje en maakten we een wandeling in de omgeving. Niet voor niets: roadside hawk, orange-chinned parakeet, een groepje red-legged honeycreepers, western wood peewee, banana quit, grey-breasted martins, boerenzwaluwen. Voortdurend werden we in de gaten gehouden door tropical kingbirds, die qua gedrag wat leken op de bijeneters in de Oude wereld. Maar het hoogtepunt van de wandeling was het moment dat iemand een vreemde witte vlek in de bossen op een berghelling zag. In een spurt werd teruggerend de lodge voor een telescoop en gelukkig bleef de vogel wachten. Het was de spierwitte white mountain hawk. Vlak nadat iedereen hem bewonderd had vloog hij weg en verscheen er nog een. Beide vogels gingen op hun gemak rondjes draaien boven de berg. Aan het eind van de dag vertrokken we weer naar Panama City. Daar bleven we voor twee nachten weer in Allbrook Inn. Gezien de prettige verandering van het weer was het zwembad een uitkomst.

Dag 5 17 Oktober 2008 Pipeline road

De pipeline road bestaat uit een serie regenwouden, bossen, plassen en meertjes langs een traject waar de Amerikanen in de Tweede Wereldoorlog een pijplijn aan legden. Dit om er zeker van te zijn dat er nog olie getransporteerd kon worden als dit door de oorlogshandelingen niet meer per schip zou kunnen.

Collared Aracari

Collared Aracari

Een belangrijk deel van de pipeline road is beschermd regenwoud. We kwamen om 6 uur aan bij het Panama Rainforest Discovery Centre. Na een korte uitleg over het beheer van dit reservaat liepen we onder leiding van een gids naar een hoge stalen, en zeer degelijke, uitkijktoren. Helemaal bovenin was een enorm uitzicht over het omringende regenwoud zover het oog reikt. Er waren regelmatig uit verschillende richtingen de concerten te horen van de hier algemene brulapen. Groepen keel-billed toucans en groepen amazone-papegaaien vlogen voortdurend door en over de boomkruinen, gingen er foerageren en vlogen weer verder. We zagen er red-lored amazones, mealy amazones en yellow-crowned amazones. Door met de telescoop te zoeken en goed op de geluiden te letten vonden we veel vogels, waarvan sommige zelden op de grond komen zoals de scaled pigeon, lineated woodpecker, cinnamon woodpecker, purple-throated fruit crow, slaty-tailed trogon, white-necked puffbird, blue cotinga en blue dacnis. Ook zagen we een wintergast: de geelsnavelkoekoek.

White-vented plumeleteer

White-vented plumeleteer

Na een uur of twee wandelden we naar een meertje omringd door jungle. Bij aankomst vloog een snail kite prachtig langs. In de verte zat een grote groep black-bellied whistling ducks en er liepen wattled jacanas. Ook zagen we ons vertrouwde waterhoentje. We moesten veel moeite doen om in de bomen een green shrike vireo, fulvous-vented euphonia en een yellow-backed oriole te zien. Ook de kolibries waren goed vertegenwoordigd met long-billed hermit, stripe-throated hermit, blue-chested hummingbird, white-vented plumeleteer.

Hierna maakten we tochtje door een bos met poelen en vijvers van de pipeline road. Het werd een ingewikkelde klus om de golden-collared manakins te vinden wat wel lukte. Minder moeite hadden we met de boat-billed heron met zijn enorme snavel, bat-falcon, eastern peewee, great kiskadee en de grey-necked wood-rail.

Frigatebird

Frigatebird

Na dit bezoek was het echt wel tijd voor een lunch, maar onderweg daarheen moesten we wachten voor de sluizen van het Panamakanaal en dat leverde weer een twee-tenige luiaard op en vogels als tropical mockingbird, social flycatcher, buff-breasted wren en great-tailed crackle.

Na de lunch togen we naar het Metropolitan Nature Park. Dit is een droog loofverliezend bos deel uitmakend van Panama city. Maar van dat laatste merk je niet veel in het bos. In deze bossen zagen we natuurlijk weer heel andere soorten, zoals white-tipped dove, white-bellied antbird, yellow warbler, lance tailed manakin, clay-coloured thrush, white-shouldered tanager en tropical peewee. Vooral het zoeken naar de manakin is een lastige klus. Zo mooi als ze zijn zo lastig te zien, maar gelukkig verraden ze zich regelmatig met hun raspende vleugels.

Dag 6 18 Oktober 2008 Een dampend regenwoud

Vandaag bezoeken we de Achiote road. Met een beetje vertraging komen we wat laat aan, maar dan wacht ons een wandeling door een vochtig dampend regenwoud. We leren meteen de elf-cups kennen,

White-tailed trogon

White-tailed trogon

kleine roodoranje paddenstoeltjes, als het ware kleine cups op dunne steeltjes. Maar we gaan natuurlijk voor de vogels. Het blijkt erg lastig om ze goed te zien, ook al hoor je ze vlakbij maar we komen aan leuke soorten als chestnut-backed antbirds, spotted antbird, scarlet-rumped cachique, striped woodpecker, crimson-crested woodpecker, rufous-breasted hermit (een hummingbird), een white-tailed trogon en een slaty-tailed trogon. Er is meer, regelmatig horen we uit verschillende richtingen het gejoel van de brulapen en we zien een enkele drietenige luiaard. Een verrassing is een groene pijlgifkikker die er snel vandoor gaat. We blijven een tijdje kijken naar een vlinder die minuten lang probeert uit een spinneweb te komen onder toezicht van een geduldig wachtende spin. Alleen: ze heeft pech de vlinder weet zich te bevrijden en smeert hem, maar wel zwaar gehavend. We vinden de resten van een lang geleden gestorven aap.

Na dit regenbos bezoeken we de Caraïbische kust. Oude kanonnen staan al eeuwen nutteloos gericht op de zee vanaf instortende muren. Boven het azuurblauwe water vliegen magnificent frigatbirds en bruine pelikanen en verder zijn er nog wat black vultures, een yellow-headed caracara en common black hawks.

De rest van de dag gaat zitten in de reis naar Cerro Azul via Panama city. Een omweg, maar zo goed is de infrastructuur nu ook weer niet en het kanaal ligt natuurlijk ook in de weg. Onderweg zien we nog eens het indrukwekkende “versluizen” van oceaanstomers en vogels als de tropical mockingbird, tropical Èn ook eastern kingbird.

Dag 7 19 Oktober 2008

Na weer een luxe nacht in een luxe onderkomen moeten we er toch weer vroeg uit. We gaan de bergen in voor weer meer mooie soorten en de beloften worden waar gemaakt. Niet alleen maken we een prachtrit over een stille bergweg met adembenemende uitzichten over met regenwouden bedekte bergen, we komen ook weer aan op een plek waar vogels kijken tot een soort kunst wordt verheven. De vogels zijn wild en moeten gezocht worden, maar voor de rest is het puur gemak.

We komen op een observatieplek op een berg die zeer goed is voor migratie van roofvogels. Alleen

White-tipped sicklebill

White-tipped sicklebill

vandaag valt het tegen. Uit de mistflarden duiken slechts een aantal plumbous kites op. Maar om ons heen vliegen de rufous-tailed hummingbird, de bronze-tailed plumeleteer, green hermit, snowy-bellied hummingbird, sickle-billed hermit, white-tailed sicklebill en de white-bellied hummingbird. Als je ze uit elkaar kunt houden mag je als ontspanning de rest gaan bekijken; dat wordt een eitje: bananaquit, red-capped manakin, green – shiny en red-legged honeycreeper, black-headed saltator, canada warbler en thick-billed euphonia.

Daarna een wandelingetje in het omringend bos, dat dampt van de bloemengeuren: olive-striped flycatcher, bicolored antbird, long-billed gnat wren, saly-crested pygmy tyrant, black-and-white warbler, blue-black grassquit, thick-billed euphonia, streaked saltator, lesser goldfinch, golden-hooded tanager en blue-gray tanager. Toch komt er een moment dat er geen soorten meer bijkomen, ook al duurt dat lang. Dan gaan we maar weer terug en zien onderweg nog een geelpootstrandloper, Amerikaanse oeverloper, een snowy egret en een blauwe reiger.

Alsof het zo uitgezocht is, komen we aan bij ons onderkomen als het begint te regenen – – en niet meer ophoudt. Na de overvloedige lunch bij Ana Maria in Casa de Campo, kunnen we alleen  nog maar naar de stromende regen kijken, fotos maken van schuilende vogels, gaan zwemmen in het zwembad (een bijzondere ervaring) en relaxen. Als het even wat minder hard regent, gaan we een tropical screech owl vlakbij fotograferen. Ook een groene leguaan, stoicijns tegen een boom geplakt in de stromende regen gaat op de gevoelige sensor.

Dag 8 20 Oktober 2008 Afscheid van een geweldig vogelland

Dit is alweer de grote vertrekdag. Afhankelijk van de vlucht gaan we de een na de ander weg. Voor vertrek heb ik nog even tijd voor een wandeling. Het wordt een kleine repetitie van reeds bekende soorten. Bij het wegrijden landen er nog twee keel-billed toucans in de bomen naast onze lodge. Geen verkeerd afscheid zo. Een uurtje of twee later vliegen we alweer boven de Caribische zee.

Blue Elephant - Tebinckslaan 14 - 9462 PV Gasselte - Telefoon: 0599 56 51 24 - Fax: 0599 56 45 44 - KVK: 04046067